Bedrijven en de woningbouw worden geremd in hun activiteiten door netcongestie. Dit komt doordat plaatselijk de maximale belastbaarheid van de distributie- en transportnetten voor elektriciteit zijn bereikt. Met deze subsidie wil de provincie vanaf 2 juli 2024 oplossingen voor netcongestie stimuleren. Oplossingen voor het efficiënter gebruiken van het elektriciteitsnet en voor het voorkomen, verminderen of wegnemen van transportschaarste. Zodat wachttijden voor het krijgen van voldoende transportvermogen of een aansluiting op het elektriciteitsnet worden verminderd. En economische activiteiten en verduurzaming alsnog kunnen plaatsvinden.
Welke vorm van netcongestie wordt bedoeld?
De subsidie richt zich op netcongestie bij afname. Bij afnamecongestie kunnen gebruikers van elektriciteit op een wachtlijst komen te staan om elektriciteit af te nemen. Door netcongestie te voorkomen, verminderen of oplossen kan je van de wachtlijst af.
Welke oplossingen voor netcongestie zijn er zoal?
Enkele voorbeelden zijn:
1. Sturen op energieverbruik van apparaten
Bijvoorbeeld door het gebruik van slimme meters en een energiemanagementsysteem. Deze meters en systemen bewaken je elektriciteitsverbruik en sturen op beschikbaarheid. Op die manier haal je dus meer uit je capaciteit zonder dat je over de gecontracteerde piek heen gaat. Heel nuttig voor bedrijven die bijvoorbeeld verschillende productielijnen hebben of met stuurbare assets zoals een laadplein of koelhuis.
2. Opgewekte elektriciteit opslaan
Veel systemen – zoals zonnepanelen – zijn ooit geplaatst voor opwek van elektriciteit die vrij op het net kon worden gezet. Met een subsidie als SDE heb je een beschikking voor 15 jaar waarmee je gegarandeerd een bepaald bedrag per kWh vergoed krijgt. Toch is het zelf verbruiken van zonne-energie vaak de meest economische en energietechnisch gezien beste oplossing. Dit kan door een batterij te plaatsen bij een zonnepanelensysteem. De batterij zorgt ervoor dat je een groter percentage energie zelf gaat verbruiken (bijvoorbeeld wat je in de avond en nacht nodig hebt) en dat je minder energie levert aan het elektriciteitsnet.
3. Elektriciteit omzetten naar andere energievormen
Veel ondernemers denken dat het op dit moment niet nuttig is om zonnepanelen te plaatsen, aangezien er niet kan worden teruggeleverd. Dit hoeft alleen niet zo te zijn. Juist een zogenaamde ‘Power-to-X’ oplossing kan zowel duurzaam als economisch rendabel zijn. Een voorbeeld is een e-boiler, waarbij je elektriciteit in de zonnige uren omzet in warmte die je kunt gebruiken in je productieproces. Dit is een goede oplossing voor het verduurzamen van warmteprocessen tot 200 graden Celsius, maar kan evengoed voor tapwater, ruimteverwarming en andere vormen van warmte.
4. Minder verbruiken als het net overbelast is (capaciteitsbeperkend contract)
Netbeheerders zijn alternatieve contractvormen langzaamaan aan het introduceren. Dit kan zowel een capaciteitsbeperkend contract zijn (waarbij je als klant op een bepaald moment – op afroep of een afgesproken tijdstip) minder elektriciteit verbruikt, of een tijdsgebonden contract (waarbij je in de ‘daluren’ je volle vermogen mag aanspreken, maar niet binnen de drukke uren). Beide vormen kunnen een goede mogelijkheid zijn voor bedrijven met programmeerbare processen of bedrijven die een vorm van opslag (batterij of warmteprocessen) hebben.
5. Netaansluiting delen (cable pooling)
Zon en wind hebben een zogenaamd aanvullend profiel. In doorsnee schijnt de zon minder op momenten dat het hard waait en als de zon fel schijnt is er vaak minder wind. Indien je een vorm van opwek hebt – zonnepark of windpark – dan kun je inmiddels de kabel gebruiken voor een tweede opwekvorm. Dit is cable pooling (dubbel functiegebruik van de kabel). Het is onder omstandigheden mogelijk ook inzetbaar voor verschillende bedrijven met installaties, maar wordt op deze manier doorgaans nog niet toegepast.
6. Opgewekte elektriciteit direct leveren aan een grote afnemer
Het energiesysteem zoals het de laatste jaren is ingericht is ingericht op het organiseren van zoveel mogelijk duurzame opwek. Als producent was er eigenlijk vrij eenvoudig de mogelijkheid om duurzame energie op het net te plaatsen, totdat er sprake was van netcongestie (in dit geval op teruglevering). Er zijn echter nog steeds mogelijkheden om duurzame energie op te wekken, maar dan moet er direct verbruik tegenover staan. Dit kan bijvoorbeeld als je zelf een groot dak hebt, maar weinig verbruik, terwijl je buurman een grote elektriciteitsbehoefte heeft midden op de dag. In dat geval kun je – onder omstandigheden – de zonnepanelen op je dak installeren en aansluiten op de meter van de buurman. Er is dan sprake van ‘eenzelfde installatie’ en als de opwek van de zon direct wordt verbruikt ben je duurzaam en economisch verstandig bezig.
7. Eén contract samen met andere bedrijven (groepscontract)
De komende tijd komen er naast de nieuwe individuele contractvormen – zie nummer 4 – ook nieuwe contractvormen die collectieven van afnemers kunnen krijgen. In tijden van netcongestie gaat het dan over een groeps-capaciteitsbeperkend contract, waarbij een groep bedrijven afspreekt gezamenlijk minder te gaan verbruiken, maar daardoor binnen dat contract optimalisatie te kunnen toepassen, waardoor zij per saldo misschien wel meer capaciteit uit de gezamenlijke aansluitingen kunnen halen. Er is dan sprake van peak shaving, waarbij er minder gelijktijdig aan piekvraag is op het net en het optimaler verdeeld over de dag. Door de complexiteit van netcongestie is het helaas niet altijd mogelijk een groepsCBC af te sluiten.
GroepsTO
Een nieuwe contractvorm die ook buiten netcongestiemaatregelen gezocht kan worden is de zogenaamde groepsTO. Dit product vereist samenwerking van bedrijven, waarbij zij samen een aanbod aan de netbeheerder doen om een lagere gezamenlijke piek te organiseren dan de bedrijven gezamenlijk individueel op dit moment realiseren. Beetje technisch, maar er moet een optimalisatie zijn en afspraken komen met de netbeheerder om de gezamenlijke piek te reduceren (met -bijv.- 30%). Dit wordt contractueel vastgelegd en daarmee kunnen bedrijven binnen de groepsconstructie gezamenlijk ondernemen om een optimaal energieprofiel te bereiken. Directe sturing, programmeerbare assets en goede afspraken – onderling en met de netbeheerder - zijn een vereiste om dit product te kunnen afnemen. Een voordeel is echter wel dat het dus op initiatief van een groep ondernemingen of instellingen kan.
Zie voor meer informatie over deze zeven oplossingen voor netcongestie bij bedrijven, de informatiepagina van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.
Voor wie is de subsidie bedoeld?
Deze subsidieregeling is er voor bedrijven en organisaties in de gebouwde omgeving die lokale oplossingen voor netcongestie willen realiseren. Het doel is om de transportcapaciteit te verminderen of uitbreiding van netcapaciteit te vermijden, zodat bedrijfsactiviteiten en voorzieningen zonder beperkingen kunnen groeien.
