Beleid en beheer Oostvaardersplassen

  1. Waarop is het beleid voor de Oostvaardersplassen gericht?
  2. Hoe wordt het landschap de komende jaren verder ontwikkeld?
  3. Wat is de beschuttingsopgave?
  4. Wat is de moerasreset?
  5. Waarom worden poelen aangelegd?
  6. Wat wordt er gedaan aan de beleving voor bezoekers?

1. Waarop is het beleid voor de Oostvaardersplassen gericht?

Het beleid voor de Oostvaardersplassen is erop gericht de Natura 2000-doelen voor vogelsoorten te halen. De bescherming van 31 vogelsoorten en hun leefgebied staat centraal. Naast deze doelen komt er meer landschappelijke variatie en biodiversiteit, met behoud van het unieke karakter van het gebied. Ook is er aandacht voor het dierenwelzijn van de grote grazers en een betere beleving van de Oostvaardersplassen voor bezoekers.

2. Hoe wordt het landschap de komende jaren verder ontwikkeld?

Het is de bedoeling om te komen tot een gevarieerd en aantrekkelijk landschap. De aanleg van extra beschutting in het grazige deel leidt tot een gevarieerder, halfopen landschap. In het moerasdeel leidt de tijdelijke verlaging van het waterpeil tot een betere verhouding tussen open water en rietland (de moerasreset). Ook wordt het gebied beter toegankelijk gemaakt voor bezoekers. Zie voor meer informatie over de ontwikkeling van het gebied de brochure ‘De Oostvaardersplassen in beeld: naar een dynamisch en verrassend landschap" van Staatsbosbeheer.

3. Wat is de beschuttingsopgave?

In het kerngebied van de Oostvaardersplassen komt 300 hectare extra beschuttingsgebied. Hiervoor wordt 150 hectare beplant met struiken en bomen. Dat geeft een afwisselend landschap waar tal van vogels, insecten en kleine zoogdieren van profiteren, maar waar ook de grote grazers beschutting kunnen vinden. Om de toekomstige aanplant te beschermen tegen grazende runderen, paarden en herten, legt Staatsbosbeheer rasters aan rond de beplanting. Als de jonge bomen en struiken voldoende 'vraatbestendig' zijn, haalt Staatsbosbeheer de rasters weer weg.

4. Wat is de moerasreset?

De moerasreset is een belangrijk onderdeel van het Natura 2000-beheerplan. De reset van het moeras moet zorgen voor een groter, vitaler rietmoeras. Zo komt er over een aantal jaren naar verwachting 500 hectare rietmoeras bij. Tijdens de reset valt de grote plas gedeeltelijk droog en ontstaan er poelen. Dat is weer goed voor andere vogelsoorten. In 2018 is begonnen met de moerasreset in de Oostvaardersplassen. Voor de reset van het moeras in de Oostvaardersplassen worden diverse werkzaamheden uitgevoerd. Zo ook in het westelijk deel van het moeras, met als doel de verdere verlaging van het waterpeil uit te voeren. Inmiddels is er een stuw geplaatst. De nieuwe stuw kan het waterpeil in de Oostvaardersplassen regelen. Daarmee kunnen we dit leefgebied voor moerasvogels beter beheren. Vispassages zorgen voor een betere verbinding met de wateren buiten het gebied als binnen het gebied. De aanleg van vispassages is bedoeld voor de intrek van stekelbaarzen in het voorjaar, waardoor poelen en plassen (ook) in het broedseizoen voldoende voedsel bevatten. De vogels worden hierdoor minder afhankelijk van foerageergebieden buiten de Oostvaardersplassen.

5. Waarom worden poelen aangelegd?

Poelen kunnen op kleine schaal bijdragen aan het voedsel voor de lepelaars en andere steltlopers. Plaatselijk kunnen in de poelen diepere plekken worden gecreëerd, zodat vissen kunnen overwinteren. In de poelen vinden de vogels kleine insecten en kikkers. De visroute loopt zoveel mogelijk via diverse poelen, naar de ‘grote poel in de waterlanden’, bij de observatiehut De Zeearend. Vissen hebben zo de mogelijkheid om verschillende poelen aan te doen.

6. Wat wordt er gedaan aan de beleving voor bezoekers?

De Oostvaardersplassen maakt samen met de Lepelaarplassen, Marker Wadden en het Markermeer onderdeel uit van Nationaal Park Nieuw Land. Zowel aan de kant van Almere als Lelystad komen poortgebieden met horeca, informatie- en recreatievoorzieningen. Deze entrees hebben elk een eigen karakter. Een poortgebied is startpunt voor activiteiten in het kerngebied. In de randzones rondom Oostvaardersplassen komen er nieuwe wandelpaden en uitkijkpunten.